Blootstelling aan gevaarlijke stoffen
en biologische agentia tijdens thanatopraxie bij gebruik van Isopropylalcohol in plaats van formaline
Onderzoek – Resultaat – Advies
Arbo Unie, 27 juni 2013
Aanleiding
Uit onderzoek in 2011 blijkt dat thanatopracteurs worden blootgesteld aan formaldehyde, een vloeistof die kankerverwekkende eigenschappen bevat, en dat de dagblootstelling hoger ligt dan de wettelijke grenswaarde voor formaldehyde. Coöperatie DELA heeft een alternatief gezocht in het gebruik van een andere vloeistof: isopropylalcohol (IPA). De gezondheidseffecten voor IPA en de bestanddelen in de alternatieven zijn vervolgens in kaart gebracht. Hieronder leest u een samenvatting van het onderzoek dat door de Arbo Unie in 2013 is gedaan naar de blootstelling aan de gevaarlijke stoffen tijdens thanatopraxie bij gebruik van IPA.
Alternatieve vloeistoffen en gezondheidseffecten in:
- IPA is aanwezig in Freedom Art, Freedom Cav en Dis-spray (old) en kan in het lichaam worden opgenomen door inademing, via huid en bij inslikken. Het kan na herhaalde of langdurige blootstelling leiden tot functiestoornissen van lever en nier.
- Trinatium hydroxyethyleen-diaminetriacetaat is aanwezig in Metaflow en Rectificant en is irriterend voor huid en ogen.
- CMR-stoffen:
- carcinogeen/kankerverwekkend,
- mutageen/kan erfelijk materiaal veranderen
- reproductietoxisch/giftig voor voortplanting.
De componenten van Freedom art, Metaflow, Rectificant, Freedam cav en Dis-spray (old) komen niet voor op het overzicht kankerverwekkende stoffen van Min. SZW.
- Formaldehyde is verdacht-kankerverwekkend en is aanwezig in Dis-spray (old) en Metaflow.
- Dinatriumtetraboraat, decahydraat (borax decahydraat) is aanwezig in Freedom-art en is reproductietoxisch.
- Methanol is aanwezig in Metaflow en Dis-spray (old) en is reproductietoxisch.
Methodiek metingen
De thanatopracteur kreeg pomp (Gilair3, debiet 200 ml/min) en actief koolbuis omgehangen en werd getoetst aan grenswaarde IPA (van <10% bij 3 normale balsemingen op 1 dag).
Resultaat, conclusie en advies metingen blootstelling IPA:
- Bij thanatopraxie ligt de blootstelling aan IPA beneden de grenswaarde van 10% en kan dit als beheerst beschouwd worden. Dit betekent dat er geen negatieve gezondheidseffecten te verwachten zijn als gevolg van inademing van IPA. Er zijn geen verdere acties nodig.
- Bij thanatopraxie van een lichaam met ontbindingsverschijnselen wordt de concentratie IPA in de injectievloeistof verdubbeld en is de verwachting dat de dagblootstelling aan IPA ook verdubbelt. De concentratie ligt dan nog steeds <10% grenswaarde waardoor deze blootstelling ook als beheerst beschouwd kan worden. Er zijn geen verdere acties nodig.
- Bij thanatopraxie na obductie is de blootstelling aan IPA niet op basis van het meetresultaat bij lichte balseming te voorspellen. Tijdens een aanvullende meting is bepaald dat de blootstelling aan IPA beneden de grenswaarde van 10% blijft.
Resultaat, conclusie en advies metingen blootstellingen formaldehyde:
- Bij inademing tijdens injecteren van vloeistof Metaflow ligt de blootstelling lager dan 10% van de veilige grenswaarde (over een tijdgewogen gemiddelde (tgg) van 8 uur). Dit kan als beheerst beschouwd worden.
- Bij inademing tijdens desinfecteren/sprayen van het lichaam met Dis-spray (old) is over blootstelling onduidelijkheid en moet dit aanvullend beoordeeld worden. Het advies is de spray te vervangen door Dis-spray (new) dat geen formaldehyde meer bevat, maar alleen IPA (leverancier Dodge). Het kan dan als beheerst beschouwd worden.
- Wanneer om technische redenen vervanging van Dis-spray (old) niet mogelijk is, is de blootstelling aan formaldehyde onduidelijk en moet een aanvullende meting plaatsvinden. Inmiddels wordt Dis-spray (old) niet meer gebruikt bij coöperatie DELA.
Conclusie en advies blootstelling reproductietoxische stoffen:
- In Freedom-art, Metaflow en Dis-spray (old) zijn componenten aanwezig die het ongeboren kind kunnen schaden. Er is onduidelijkheid over het risico in verhouding tot de concentraties en daarom dient blootstelling bij zwangeren worden te voorkomen en dienen zij vrijgesteld te worden van het werken met deze vloeistoffen.
- In Freedom-art is een component (<1% borax decahydraat) aanwezig die de vruchtbaarheid kan schaden. Er is onduidelijkheid over het risico en aanvullend (literatuur)onderzoek is gewenst.
Advies t.a.v. voorkomen blootstelling via de huid:
- Tijdens uitvoeren van balseming kan huidcontact worden voorkomen door dragen van werkkleding en chemisch bestendige handschoenen.
- Informeer bij de leverancier naar de doorslagtijd van IPA, formaldehyde en methanol bij nitril handschoenen om op basis daarvan te bepalen in welke frequentie de handschoenen gewisseld moeten worden.
Advies t.a.v. voorkomen oogcontact:
- Draag oogbescherming om irritatie te voorkomen.
- Voorzie de koffer van een oogspoelfles om bij oogcontact te kunnen spoelen.
Wanneer u meer wilt weten over het gebruik van bovenstaande vloeistof kunt u contact opnemen met Hans Verstraaten, balsemer bij coöperatie DELA en lid van de vakgroep N.I.T.: 06 – 23881732
